بانک مرکزی تاکید کرد: مشتریانی که در خصوص رفع سو اثر از چک های برگشتی در شعب بانک ها با مشکل مواجه می شوند، مراتب را از طریق شماره تلفن های ٦٤٤٦١ – ۲۹۹۵۱ اعلام کنند
به گزارش پایگاه خبری اقتصادآرا ، به اطلاع هموطنان عزیز میرساند طبق اعلام بانک مرکزی از تاریخ 07خرداد1401 سامانه “محچک” (مسدودسازی موجودی حساب صادرکننده چک برگشتی) در کلیه شعبههای بانکی کشور عملیاتی شده است.
بر اساس این طرح وجوه صادرکننده چک برگشتی به اندازه کسری مبلغ چک در سایر حسابهای بانکی وی مسدود میشود. مشتریان بهمنظور آگاهی از مبالغ مسدود شده حسابها بابت چک برگشتی، میتوانند به تارنمای بانک مرکزی به نشانی www.cbi.ir، مراجعه و از بخش “استعلام مبالغ مسدود شده حسابها بابت چک برگشتی” با وارد کردن اقلام اطلاعاتی شامل: کدملی یا شماره تلفن همراه صاحب حساب/ امضاکننده/ ذینفع، از دو شیوه «اطلاعات چک» و «کدرهگیری چک برگشتی» نسبت به استعلام مبالغ مسدود شده حسابها بابت چک برگشتی اقدام کنند.
از جمله موارد مهمی که توسط بانک مرکزی در جهت رفع ابهامات احتمالی مشتریان اعلام شده است به شرح ذیل میباشد:
* در صورت کسری موجودی حساب جاری صادرکننده چک نزد بانک، مبلغ مورد نظر از سایر حسابهای شخص در همان بانک به ترتيب اولويت از حساب قرضالحسنه پسانداز، حساب سرمايهگذاري کوتاهمدت و حسابسرمايهگذاري بلندمدت برداشت شده و به ذینفع چک پرداخت میشود.
برای مثال اگر شخصی چکی به مبلغ ۱۰۰ میلیون ریال صادر کرده باشد و در حساب جاری خود در بانک A به اندازه مبلغ چک موجودی نداشته باشد بانک مجاز است از سایر حسابهای ایشان در همان بانک A برداشت کرده و موجودی چک را تامین کند. همچنین اگر مجموع موجودی حسابهای شخص صادرکننده چک در بانک A به میزان 60 میلیون ریال باشد بانک باید مبلغ 60 میلیون ریال را برداشت کرده و به ذینفع چک تحویل نماید. بانک A برای باقی 40 میلیون ریال گواهينامه عدم پرداخت صادر میکند.
* در قانون جدید چک، پس از صدور گواهینامه عدمپرداخت و ثبت در سامانه یکپارچه بانک مرکزی، این سامانه مراتب را به صورت برخط به تمام بانکها و مؤسسات اعتباری اطلاع میدهد. پس از گذشت 24ساعت، تمام بانکها و مؤسسات اعتباری حسب مورد مکلفند تا زمانی که از چک برگشتی رفع سوء اثر نشده است، محدودیتهای زیر را نسبت به صاحب حساب و امضاکننده چک برگشتی اعمال کنند:
الف. عدم امکان افتتاح هرگونه حساب و صدور کارت بانکی جدید؛ حتی صدور المثنی/ تمدید تاریخ اعتبار کارت/ کارت اعتباری و تسهیلات خرد؛
ب. مسدود شدن وجوه تمام حسابها و کارتهای بانکی و هر مبلغ متعلق به صادرکننده که تحت هر عنوان نزد بانکها یا مؤسسات اعتباری موجود است به میزان کسری مبلغ چک؛ در این زمینه اولویت مسدود شدن حسابها با بانکها و موسسات اعتباری خواهد بود که مجموع موجودی حسابهای سپرده متناظر (ریالی یا ارزی) صادرکننده چک نزد آنها بالاترین رقم باشد. درخصوص نحوه انتخاب حسابهای سپرده، اولویت به ترتیب با حسابهای سپرده سرمایهگذاری کوتاهمدت، سپرده سرمایهگذاری بلندمدت، سپرده قرضالحسنه پسانداز و سپرده قرضالحسنه جاری صادرکننده چک است؛
ج. عدم پرداخت هرگونه تسهیلات بانکی یا صدور ضمانتنامههای ارزی یا ریالی؛
د. عدم گشایش اعتبار اسنادی ارزی یا ریالی.
* ذینفع چک پس از مسدودی مبلغ کسری چک، نمیتواند مبلغ را از بانک طلب کند. این موضوع نیازمند فرآیند قضایی و حکم دادگاه است. دارنده چک برگشتی میتواند با در دست داشتن گواهی عدم پرداخت به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی قوه قضاییه مراجعه و صدور اجراییه از دادگاه را درخواست کند.
* در زمان برگشت چک حسابهای افراد به میزان مبلغ کسری چک مسدود میشود. برای مثال اگر چک شخصی به مبلغ ۱۰۰ میلیون ریال در بانک A برگشت بخورد، حسابهای وی در سایر بانکها مجموعا به مبلغ ۱۰۰ میلیون ریال مسدود میشود. در این صورت مازاد موجودی حساب فرد قابل برداشت است و شخص میتواند از آن مبلغ استفاده کند.
* رفع مسدودی حساب شخص پس از برگشت چک منوط به رفع سوءاثر از سوابق چکهای برگشتی است.
* روشهای رفع سوءاثر از سوابق چکهای برگشتی اشخاص:
بر اساس قانون صدور چک و قانون اصلاح قانون صدور چک مصوب سال 1397 و بخشنامههای صادره بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، تمام امور مربوط به رفع سوءاثر از چکهای برگشتي اشخاص از طريق شعبهها و واحدهای تابعه بانکها و به صورت ذيل امكان پذير است:
ـ واریز کسری مبلغ چك به حساب جاري نزد بانك عهده و ارائه درخواست مسدودی به مدت یكسال:
در صورتی که حساب جاری مشتری نزد شعبه مفتوح و توسط مراجع قضايي مسدوه نشده باشد، بانک مكلف است ضمن مسدود کردن مبلغ مذکور تا زمان مراجعه دارنده چک و حداکثر به مدت یكسال، ظرف مدت سه روز، واريز مبلغ را به شیوهای اطمینانبخش و قابل استناد به اطلاع دارنده چک برساند.
توضيح: به هر صورت ارائه يا احراز هر يک از ساير شیوههای رفع سوءاثر چک (روشهای ذيل)، بانک موظف به رفع مسدودی از وجوه مسدود شده است.
ـ ارائه لاشه چك برگشتی: مشتری لاشه چک برگشتي را به بانک ارائه و بانک در قبال آن به وی رسيد تحويل میکند.
ـ ارائه رضایتنامه محضری دارنده (ذینفع) چك به بانك: در صورت عدم امكان ارائه لاشه چک برگشتی به بانک بنا به دلایلی نظير مفقود شدن، به سرقت رفتن و سوختن، ذینفع چک (شخصي که گواهينامه عدمپرداخت وجه چک به نام او صادر شده است) ميتواند با حضور در دفترخانه اسناد رسمي، ضمن اذعان به عدم واگذاری چک به ثالث، رضایت خود را نسبت به مشتری اعلام کند. در اين صورت، بانک با دریافت رضايتنامه مزبور، نسبت به رفع سوء اثر از چک مورد نظر اقدام میکند.
تبصره: اگر ذینفع چک شخص حقوقي دولتی و يا نهاد عمومی غيردولتی باشد، ميتواند با ارائه نامه رسمی، رضايت خود را اعلام کرده و بانک با دريافت رضايتنامه مزبور، نسبت به رفع سوء اثر از چک مورد نظر اقدام میکند.
ـ ارائه نامه رسمی از مرجع قضائی یا ثبتی ذیصالح مبنی بر اتمام عمليات اجرایي درخصوص چك. ارائه نامه از مرجع ثبتی ذیصالح موضوع ماده 381 «آییننامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازمالاجرا و طرز رسيدگی به شكايت از عمليات اجرايی» مبنی بر اجرای چک (با ذکر مشخصات اصلي چک) و لزوم رفع سوءاثر از آن.
ـ ارائه حكم قضایی مبنی بر برائت ذمه صاحب حساب در خصوص چك.
ـ سپری شدن مدت سه سال از تاریخ صدور گواهينامه عدم پرداخت مشروط به عدم طرح دعواي حقوقي یا کيفري در خصوص چك توسط دارنده.
توضيح 1: بانک موظف است اطلاعات مربوط به گواهينامه عدمپرداخت صادره را بلافاصله پس از برگشت چک به سامانه اطلاعاتی بانک مرکزی ارسال کند.
توضيح 2: بانک مكلف است بنا به درخواست مشتری و به منظور آگاهی وی از سوابق چکهای برگشتی خود در سامانه اطلاعاتی بانک مرکزی، اقدام به ارائه صورت کامل تعداد و مشخصات چکهای برگشتی وی با درج تاريخ برگشت چک کند.
* پس از برگشت چک، در اینترنتبانک، موبایلبانک و … موضوع به اطلاع صادرکننده چک میرسد. همچنین پیامکی حاوی اطلاعات لازم برای مسدودی حساب ناشی از برگشت چک برای صادرکننده توسط بانک مربوطه ارسال میشود.اطلاعرسانی در خصوص مبالغ مسدود شده و دلیل آن نیز توسط بانک دارنده حساب انجام میگیرد.
* پس از رفع سواثر از چک برگشتی، رفع مسدودی حساب از طریق اینترنتبانک و موبایلبانک به اطلاع فرد خواهد رسید. همچنین پیامک اطلاعرسانی توسط بانک مربوطه درخصوص رفع مسدودی نیز (حاوی مبلغ، حساب و بانک مربوطه) برای فرد ارسال میشود.
گفتنی است مرکز مشاوره و اطلاعرسانی بانکپاسارگاد به شماره تماس82890 و سامانۀ CRM در سایت این بانک به آدرسwww.bpi.ir/crm آمادهی پاسخگویی به سؤالات مشتریان گرامی میباشد.
به گزارش پایگاه خبری اقتصادآرا ، بانک مرکزی این طرح مهم قانونی را با همکاری مجلس شورای اسلامی از امروز (هفتم خرداد) به صورت «تدریجی» و با مشارکت تمام بانک های دولتی و خصوصی اجرا می کند.
بر اساس این طرح ، تاپیش از این اگر چکی برگشت می خورد از وجوه صادر کننده چک در همان بانک برای پاس کردن مبلغ چک استفاده می شد ولی از امروز این موضوع به کلیه بانک ها تسری پیدا می کند.
این گزارش می افزاید، مسدود شدن وجوه در حساب های فرد از حساب های با مانده موجودی بالاتر شروع می شود و به تدریج پایین می آید تا جایی که مبلغ کسری چک برگشتی را بتوان پوشش داد.در این طرح خود حساب مسدود نخواهد شد بلکه مبلغ مانده ای که در حساب وجود دارد مسدود می شود.
بر اساس طرح جدید،حد نهایی همان مبلغ چک برگشتی است. در این طرح از برگشت خوردن چک جلوگیری نمی شود بلکه وجوهی که فرد در تمام بانک ها دارد به اندازه مبلغ آن چک برگشتی مسدود خواهد شد.یعنی اگر شخصی بخشی از مبلغ را در حساب دارای چک دارد ،این میزان از حساب وی برداشت و کسری بانک های دولتی و خصوصی از سایر حساب های صادر کننده چک در کلیه بانک ها مسدود می شود.
بعد ازاین،فرایند مربوط به مراجعه ذینفع به مراجع قضایی و سایر مواردی که باید انجام می شد طی خواهد شد.مبالغ طی دستوری از سوی قوه قضاییه صادر و برداشت می شود پس از آن با اعلام رضایت فرد ذینفع چک،وجوه مسدود شده هم آزاد خواهد شد.
در مرحله بعدی این فرایند و در صورت عدم تامین مبلغ چک در همان بانک، حساب های فرد صادرکننده چک در سایر بانک ها و موسسات اعتباری به میزان مبلغ کسری چک به ترتیب از بیشترین به کمترین مانده از طریق سامانه محچک، مسدود و سپس مراحل قانونی از سوی قوه قضاییه انجام می شود.
مقام مسئول بانک مرکزی یادآور شد: در قسمت دیگر قانون عنوان شده است که به میزان مبلغ کسری چک برگشتی، سایر حسابهای صادرکننده چک برگشتی در تمام شبکه بانکی مسدود شود و در نهایت روال قانونی از سوی قوه قضائیه برای برداشت از آن حساب طی شود. بنابراین اگر فردی در پنج بانک حساب دارد و در بانک اول چک وی برگشت میخورد، مانده تمام حسابها احصا میشود و در مرحله بعدی به ترتیبی که از بیشترین به کمترین مانده است، کسری موجودی چک برگشتی مسدود خواهد شد.
وی درباره نحوه اطلاع فرد دارای چک برگشتی از مسدودی حسابهایش گفت: طبیعتاً فرد میتواند از کانالهای ارتباطی هر بانک این کار را انجام دهد. اما این رویه بسیار طولانی است بدین صورت که فرد به قوه قضاییه مراجعه میکند، قوه قضائیه با بانکها مکاتبه میکند، بانکها مانده موجود را به قوه قضائیه بازمی گردانند و غیره. البته این امر تنها مرتبط با چک برگشتی نیست و در تمام مواردی که به ضبط اموال و داراییهای شخصی شبکه بانکی مرتبط است، روال این گونه و به همین میزان طولانی است. لذا مقرر است که این کار به صورت برخط انجام شود و فرد از طریق کانالهای ارتباطی بانک خودش می تواند از وضعیت مسدودی حسابش اطلاع یابد.
معاون فناوریهای نوین درباره روال رفع مسدودی از حسابهای صادرکننده چک بلامحل عنوان کرد: روال رفع مسدودی همان روالی است که تاکنون انجام شده است. یعنی صادرکننده چک بلامحل برای رفع مسدودی باید رضایت شخص ذی نفع چک را اخذ کند که عملاً این کار با پرداخت مبلغ انجام خواهد شد و پس از آن، همین روال به صورت عکس (معکوس) انجام می شود و در تمام شبکه بانکی رفع سوء اثر اعمال و وجوه مسدودی آزاد می شود.
مقام مسئول بانک مرکزی در توضیح اجرای آزمایشی طرح یاد شده، تصریح کرد: آزمایشی بودن طرح یاد شده، این گونه است که فرصت محدودی برای پنج بانک باقی مانده در نظر گرفته شده تا در اسرع وقت آزمایشهای لازم را برای راهاندازی این سرویس انجام دهند. علاوه بر این، از آنجایی که تعداد چکهای برگشتی در روز بالاست، ضروری است که از عملکرد زیرساختهای فنی اطمینان حاصل کنیم. لذا فرصت آزمایشی در نظر گرفته شده برای این طرح، دو هفته است و سپس این مهم برای تمام شبکه بانکی و تمام چکهای برگشتی اعمال میشود.
معاون فناوریهای نوین در پایان تأکید کرد: موضوع فوق مطابق قانون برای تمام چکهای قدیمی و جدید اعمال می شود و تنها به چکهای صیادی جدید بنفش رنگ محدود نمیشود.